Güneş koruyucular üzerine pratik bilgiler

GÜNEŞ IŞINLARININ FAYDALARI

Yaşam enerjimiz güneş;

Mutlu hissetmemizi sağlayan hormonların (serotonin ve melatonin) üretimini hızlandırır.
Mevsimsel depresyon ve bahar yorgunluğu ile mücadele etmemize yardımcı olur.
Kendimizi daha zinde ve enerjik hissetmemizi sağlar.
Ağrıyı ve açlık hissini azaltır.
Raşitizm, sedef hastalığı, egzama ve sarılık gibi hastalıkların tedavilerini destekler.
Cildimizdeki öncü bir maddeden D vitamininin sentezlenmesini sağlar.

D vitamini;

Vücudun kalsiyum dengesini korur.
Kemik sağlığını ve bağışıklık sistemini destekler.

Güneş ışınları, sağlıklı ve kaliteli bir yaşam için oldukça önemlidir. Güneş ışınlarına uzun süre maruz kalmak ise ciltte yaşlanmaya ve kansere neden olur.

Güneş ışınlarının dik geldiği saatlerde güneş koruyucu krem kullanmadan 15-20 dakikalık güneş banyosu yapmak vücudumuzun ihtiyaç duyduğu D vitaminini sentezlemesi için yeterlidir. Bu saatler güneş ışınlarının en zararlı olduğu saatler olmasına rağmen maruziyet süresinin kısa olması nedeniyle risk oluşturmamaktadır.

GÜNEŞ IŞINLARI VE CİLDE ZARARLARI

Güneşten yayılan ultraviyole (UV) ışınları (mor ötesi ışınlar), dalga boyu 100 ile 400 nm arasında değişen ve gözle görülmeyen ışınlardır. Ultraviyole ışınları üç kategoriye ayrılır:

Ultraviyole-A (UVA; 320-400 nm): UV ışınlarının %95’ini oluşturur. Ozon tabakası bu ışınların geçmesine izin verir.
Ultraviyole-B (UVB; 290-320 nm): Bu ışınların önemli bir kısmı, ozon tabakası tarafından engellenir. UV ışınlarının %5'ini oluşturur. Oldukça tehlikelidir.
Ultraviyole-C (UVC; 100-290 nm): Sağlık için en tehlikeli ışınlardır. Ozon tabakası bu ışınların bizlere ulaşmasını önler.

Güneş ışınları, cildin erken yaşlanma belirtilerinin % 90’ından sorumludur ve bu etkilerin çoğu 20 yaşında başlar. Az miktarlardaki UV ışınlarının bile deri kırışıklıklarının oluşumunu tetiklediği bilinmektedir. Güneş ışınları, ciltteki elastik lifleri yıkar, ciltte erken yaşlanmaya, lekelere ve çillenmeye neden olur.

UVA ışınları, UVB ışınlarına göre, cildin daha derin kısımlarına (dermise) nüfuz eder, bu nedenle yüzdeki güneş lekelerinin, kırışıklıkların ve cilt yaşlanmasının başlıca sebebidir.

UVB ışınları ise güneş yanığına (bronzlaşmaya) neden olur ve cilt kanserlerinin oluşumu ile yakından ilişkilidir. UV ışınlarına maruz kalan cilt kendini korumak için kahverengi tonundaki melanin pigmentini üretir. Bu pigment, cilde bronz rengini verir. Dolayısıyla bronzlaşmak gerçekte cildin UV ışınlarına karşı kendini koruma mekanizmasıdır. Güneşe bağlı olarak ciltte oluşan hasarın %50-80’i çocuklukta ve ergenlik döneminde gerçekleşmektedir.

Cildin hem UVA hem de UVB ışınlarına karşı korunması gerekir.

GÜNEŞİN ZARARLI IŞINLARINDAN KORUNMA

Güneşin zararlı ışınlarından korunmada ışınların yeryüzüne dik geldiği saatlerde (11-16 saatleri arası) güneşe maruz kalmamak, şapka ve koruyucu kıyafetler kullanmak önemlidir.

Sağlıklı bir cilde sahip olmak ve cildin erken yaşlanmasını önlemek istiyorsak güneş koruyucu kullanmak da gereklidir. UVA ve UVB korumalı güneş koruyucular, bir yandan güneş lekelerini, kırışıklıkları ve cildin yaşlanmasını önlerken diğer yandan da cildin yanmasını önleyerek cilt kanserlerinden korunmaya yardımcı olur.

Normal cilt bakım rutini ile birlikte uygulanan güneş koruyucu ürünler, yanıkları ve lekeleri önlemekle kalmaz, aynı zamanda cildin doğal nem ve yağ dengesini de korur.

GÜNEŞ KORUYUCU VE SPF

SPF (Sun Protection Factor), Güneş Koruma Faktörü olarak bilinir. Güneş koruyucu ürünün sunduğu UVB (UVA değil) koruması miktarının bir ölçüsüdür. UVB ışınlarının;

SPF15 → % 93’ünü

SPF30 → %97’sini

SPF50 → %98’ini bloke eder.

Yüksek SPF’li bir ürün, düşük SPF’li bir üründen daha uzun süre kalıcı değildir. Yeterli koruma sağlanamadığı takdirde ciltte güneş lekeleri, çillenmeler ve kırışıklıklar oluşabilir.

SPF değeri ne olursa olsun, güneş koruyucu ürünün her iki saatte bir cilde uygulanması gereklidir.

Altı aylıktan küçük çocuklarda doktora danışmadan güneş koruyucu kullanılmamalıdır.
Daha büyük çocuklarda ve yetişkinlerde SPF15 ve daha üstü kullanılabilir.
Dermatoloji uzmanları, koruyucu giysilere ek olarak SPF30 ve üzeri güneş koruyucu kullanılmasını önermektedir.
Deri kanseri riski yüksek olan ciltler için ve özellikle yüz için en az SPF 30 kullanılmalıdır.

GÜNEŞ KORUYUCU TİPLERİ

Güneş koruyucular, kimyasal ve mineral (fiziksel) olmak üzere iki tiptir.

Kimyasal Koruyucular: UV ışınlarını emen organik (karbon bazlı) aktif bileşen içerirler. Kimyasal bir reaksiyonla UV ışınlarını ısıya dönüştürürler.

Avantajları

UVA ve UVB ışınlarına karşı geniş spektrum koruma sağlarlar.
Ciltte kalıntı bırakmazlar, uygulanması ve emilmesi kolaydır.

Dezavantajları

Güneşe çıkmadan en az 20 dakika önce uygulanmalıdır.
Güneş koruyucunun belirli aralıklarla yeniden uygulanması gerekir.

Mineral (fiziksel) Koruyucular: UV ışınlarını yansıtan çinko oksit ve titanyum dioksit içerirler. Bu mineraller cilt üzerinde koruyucu bir bariyer oluşturarak zararlı UV ışınlarını ciltten yansıtırlar.

Avantajları

Cildi tahriş etmez.
Hassas cilt tipleri için güvenlidir.

Dezavantajları

Ciltte ağır hissettirebilir.
Ciltte beyaz bir kalıntı bırakabilir.

GÜNEŞ KORUYUCU ÜRÜN NE ZAMAN KULLANILMALI?

Her mevsim…

Yaz ayları boyunca yıllık UVA dozunun yarısına, yıllık UVB dozunun ise %72’sine maruz kalınır. Geri kalanına yılın diğer ayları boyunca maruz kalınmaya devam edilir. Yani güneş ışınları yılın her mevsiminde cilde hasar verebilir. Etkin bir cilt koruması sağlamak için güneş koruyucularının sadece yaz aylarında değil tüm yıl boyunca her gün kullanılması gereklidir.

Her yerde…

Güneş koruyucuları sadece güneşli zamanlarda değil, ışığın olduğu her yerde kullanılmalıdır. Spot ışıkları ve lambalar da zararlı ışınlar yayar. Dolayısıyla evde bile UVA ışınlarına maruz kalınabilir.

GÜNEŞ KORUYUCU ÜRÜN NASIL KULLANILMALI?

Güneşe çıkmadan 30 dakika önce yeterli miktarda güneş koruyucunun cilde uygulanması gereklidir. Bu süre içinde kremler cilt tarafından kolaylıkla emilir ve daha etkin bir koruma sağlar.

Vücudun güneşle temas eden tüm bölgelerine güneş koruyucu uygulanmalıdır. Güneş ışınlarının daha dik geldiği yüz, omuzlar ve bacaklar gibi bölgelere daha fazla özen gösterilmelidir.

Güneş altında kalınan süre uzadıkça etki azalacağından, güneş koruyucu ürünün cilde uygulanması iki saatte bir tekrarlanmalıdır.

Suya dayanıklı olsa bile, güneş koruyucu ürünün cilde uygulanması suya girip çıktıktan sonra da tekrarlanmalıdır.

Böcek kovucu ürünler, SPFnin etkisini üçte bir oranında azaltır. Böcek kovucu ürünlerle birlikte kullanılacaksa daha yüksek SPF değeri olan güneş koruyucu ürünlerin tercih edilmesi önerilir.

GÜNEŞ KORUYUCU ÜRÜN SEÇERKEN NELERE DİKKAT EDİLMELİ?

Güneş koruyucu ürün;

Hem UVB hem de UVA’yı filtre edebilmeli
Suya dayanıklı olmalı
Yüz için kullanılacaksa SPF 30’dan az olmamalı
Cilt tipinize ve özelliklerine uygun olmalı
Kullandığınız diğer cilt veya makyaj ürünleri ile geçimli olmalı

Güneşe karşı korumanın yanı sıra cildi besleyip bakımını da sağlayan mineral ve vitaminlerle ya da doğal bileşenlerle formüle edilmiş güneş koruyucu ürünler de son yıllarda yaygın olarak kullanılmaktadır.

HANGİ CİLT İÇİN HANGİ GÜNEŞ KORUYUCU ÜRÜN SEÇİLMELİ?

Güneş koruyucular krem, losyon veya sprey formunda bulunurlar ve cilde topikal olarak uygulanırlar. Cilt tipine uygun ürün seçildiğinde, güneşe karşı en etkin koruma da sağlanmış olur.

Kuru Cilde Sahip Olanlar

Nemlendirici ve mineral içeren yağ bazlı güneş koruyucu ürünler kullanmalıdır.

Yağlı veya Akneye Eğilimli Cilde Sahip Olanlar

Komedogenik olmayan (yani gözenekleri tıkamayan), cildin yağ üretimini kontrol altına almaya yönelik bileşenler içeren su bazlı güneş koruyucu ürünler kullanmalıdır. Yağlı cilde sahip olanlar, vücut için tasarlanmış güneş koruyucularını yüzlerinde kullanmamalıdır. Gün sonunda cildin güneş kreminden tamamen arındırılması gereklidir.

Karma ve Yağlı Cilde Sahip Olanlar

Su bazlı güneş koruyucu ürünler kullanmalıdır. Gün sonunda cildin güneş kreminden tamamen arındırılması gereklidir.

Hassas Cilde Sahip Olanlar

Su bazlı, hipoalerjenik, koruma faktörü 40-50 olan, cildi yatıştırıcı, besleyici, nemlendirici ve yaşlılık karşıtı bileşenler içeren güneş koruyucu ürünler kullanmalıdır.

Lekeli Cilde Sahip Olanlar

Yeni lekelerin oluşumunu önlemek için koruma faktörü yüksek, cildin doğal bariyerini güçlendiren ve kolajen desteği sağlayan güneş koruyucu ürünler kullanmalıdır.

Kaynakça:

Cancer.net (https://www.cancer.net/blog/2015-07/10-tips-protecting-your-skin-sun)

Heyday Skincare (https://www.heydayskincare.com/blogs/skin-deep/the-core-four-sunscreen)

Ergodyne (https://www.ergodyne.com/blog/sun-protection-101-guide-to-skin-damage-prevention)

Etiketler: Güneş Koruyucu

Ocak 31, 2023

Listeye dön

Kategoriler